قبلا مباحثی راجع به شارپ کردن تصاویر دیجیتال داشتهایم. در این نوشتار قصد تکرار مکررات نداشته بلکه میخواهیم ظرائف و چالشهای این فرآیند را بیشتر بررسی کرده و راه عملی برای آن ارائه دهیم. در پایان این سلسله مقالات درمییابید که چرا فرآیند شارپ کردن، را با لفظ "هنر" معرفی نمودهایم.
ابتدا مروری داریم بر نکات مهم و عملی فرآیند شارپ کردن.
1- تصاویر دیجیتال نیاز به شارپ کردن دارند. این واقعیت را باید بپذیرید که تمام وسائلی که تصویر دیجیتال تولید میکنند، ذاتا شارپنس آنها را کم میکنند. تبدیل طیف طبیعی و یکنواخت رنگها و تونها به پیکسلها، همواره باعث کاهش شارپنس میگردد. در دوربینهای دیجیتال گاه بعلت اعمال فیلتر anti-aliasing این مشکل شدیدتر بروز میکند.
2- در بسیاری از دوربینهای دیجیتال امکان شارپ کردن تصویر وجود دارد. اما همینجا تکلیفمان را روشن کنیم: هیچگاه تصاویرتان را در دوربین دیجیتال شارپ نکنید. چرا؟ به همان دلیل که نباید با دوربین دیجیتال، تصاویرتان را به صورت سیاه و سفید تبدیل کنید. از دست دادن اطلاعات تصویر در این مرحله گناهیست نابخشودنی.
3- شارپنس تصویر با رزولوشن تصویر تفاوت دارد. رزولوشن تعیین میکند که در تصویر چه مقدار جزئیات وجود دارد اما شارپنس تعیین میکند که این جزئیات چقدر واضح هستند و قابل دید میباشند. رزولوشن واقعی یک تصویر را نمیتوان زیاد کرد. اما شارپنس را میتوان افزایش داد.
4- زیادهروی در انجام شارپنس میتواند باعث اختلالاتی مانند ظهور هالهها، افزایش نویز و ایجاد aliasing در تصویر شود.
5- مهم است که بخاطر داشته باشیم بعلت تفاوت تصاویر از لحاظ موضوع و کاربرد، نوع انجام فرآیند شارپ کردن نیز بایستی متفاوت باشد. نوع شارپ کردنی که برای یک تصویر پرتره بکار میرود باید با شارپ نمودن تصویری از یک جنگل پردرخت و یا تصویر یک بنای معماری متفاوت باشد. گاهی حتی شارپ کردن مناطق مختلف یک تصویر نیز متفاوت است: شارپ کردن موها با شارپ کردن صورت در یک تصویر پرتره یکسان نیست.
6- هیچگاه امیدوار نباشید که بیدقتیهای مرحله عکاسی را با شارپ کردن جبران کنید. فوکوس اشتباه یا لرزش دست هنگام عکاسی، جزو مسائلی هستند که با شارپ کردن قابل اصلاح نیستند (یا بهتر بگویم، تصحیح اینها براحتی و به طور کامل امکان پذیر نیست).
7- نوع شارپ نمودن عکس بستگی به مشخصات خاص عکس مانند رزولوشن و میزان نویز نیز دارد. عدم توجه به این مساله میتواند باعث افزایش نویز تصویر و یا کاهش جزئیات تصویر گردد.
8- به طور معمول در مرحله چاپ تصویر نیز کاهش شارپنس بوجود میآید. اگر میخواهید تصاویرتان را چاپ کنید، باید فرآیند شارپنس خاص برای چاپ را بکار ببرید که آنهم بسته به نوع چاپ (چاپ با پرینترهای خانگی و یا دستگاههای چاپ) متفاوت است.
9- شارپ کردن، مرحله آخر ویرایشهای تصویر است. هیچگاه آنرا در ابتدا و قبل از سایر ویرایشها مانند تصحیح level و curveانجام ندهید.
همانگونه که عیان است، این فرآیند کاری است دقیق. استفاده نادرست آن نه تنها فایدهای ندارد که مضر هم هست. بالعکس، در صورت استفاده صحیح و دقیق از این فرآیند، تصاویرتان دچار بهبود معجزهآسایی خواهند شد که شاید باورش برایتان مشکل باشد.
------------------------------
فرآیند شارپ کردن را به 3 مرحله تقسیم میکنیم و در هر مرحله ظرائف خاصش را بیان خواهیم کرد.
مرحله اول: Capture sharpening
در این مرحله شارپنسی را که طی عکاسی از دست رفته به تصویر باز میگردانیم.
مرحله دوم: Creative sharpening
یا شارپ نمودن خلاقانه، که در آن بسته به نوع تصویر و موضوع آن، شارپنس خاص هر تصویر را اعمال خواهیم کرد.
مرحله سوم:Output sharpening
پس از انجام دو مرحله قبل و پس از تنظیم سایز تصویر برای خروجی خاص، شارپنس خاصی برای چاپ یا نمایش آن در صفحات وب اعمال میکنیم.
Capture sharpening
(شامل ابزارهای Unsharp masking ، Smart sharpen و Adobe Camera RAW )
الف)Unsharp mask
توضیحات کامل این ابزار قبلا در سایت منتشر شده است. در اینجا فقط به نکات عملی آن میپردازیم.
مقادیر 3 متغیر این ابزار برای تصاویر مختلف و مقاصد مختلف، متفاوت است. به طور کلی مقادیر Amount ، Radius و Threshold ( که از این پس برای سهولت آنها را A، R و T مینامیم)، A=85/R=1/T=4 مناسب است. اما برای تصاویری که حاوی اجسام نرم و صاف مانند گل، بچهها و حیوانات کوچک خانگی هستند، A=150/R=1/T=10 نتیجه بهتری دارد. در مورد پرتره، A=75/R=2/T=3مناسب است و در مواردی مانند تصویر منظره و داخل ساختمان که بخواهیم میزان شارپنس متوسط باشد، A=225/R=0.5/T=0 مفید خواهد بود. گاهی نیاز به حداکثر شارپنس داریم، مثلا در مورد تصاویر خارج از فوکوس و یا مواردی که بخواهیم لبه های اجسام را به وضوح در عکس نشان دهیم. مثل عکاسیهای صنعتی و یا عکاسی از اجسام( مثل سکه و ...). دراینگونه موارد A=65/R=4/T=3 کاربرد دارد.
Lab Color Sharpening
یکی از مشکلات فرآیند شارپ کردن، ایجاد هالههای رنگی است. برای احتراز از این مشکل یک راه ساده وجود دارد. بجای شارپ کردن کل اطلاعات تصویر (شامل رنگها)، فقط اطلاعات روشنایی تصویر را شارپ میکنیم. برای این منظور تصویر را به حالت Lab color میبریم( Image > Mode > lab Color ) و بعد در پالت channel ، کانال Lightness راانتخاب کرده و فقط به این کانال، ابزار Unsharp mask را اعمال میکنیم. در نهایت مجددا تصویر را به حالت RGB میبریم.
همواره برای شروع کار شارپ کردن، تصویر را به دقت بررسی کنید و حتما بررسی تصویر را با بزرگنمایی 100% انجام دهید. فتوشاپ در بزرگنماییهای کمتر، تصویر را antialiase میکند و نمیتوانید به وضعیت شارپنس تصویر پیببرید.
***************************
Smart Sharpen
ابزار Smart sharpen که در فتوشاپ CS2 ارائه شد، دارای خصوصیات جالبی جهت انجام بهتر فرآیند شارپ کردن است. زیرا : کمتر باعث ایجاد آثار ناخواسته در تصویر میگردد، میتوان به طور انتخابی مناطق سایه یا پرنور تصویر را شارپ کرد، میتوان تنظیمات انجام شده را برای استفاده های آتی ذخیره کرد و نیز استفاده آن راحت تر بوده و پیش نمایش بزرگتری دارد.
این ابزار از طریق Filter > sharpen > smart sharpen در دسترس قرار دارد. کار با این ابزار خیلی آسان است و بهمین علت فقط به نکات مهم آن اشارهای خواهیم داشت. دو کنترل اصلی این ابزار amount و radius هستند. مقدار amount تقریبا معادل همان مقدار amount در ابزار Unsharp mask است (و شاید گاهی مقادیر کمتر از آن بهتر باشد). مقدار radius هم در اکثر مواقع برابر با 1 مناسب است، مگر در مورد تصاویر خیلی محو، که مقدار 2 هم مناسب خواهد بود. در پایین این دو کنترل، یک منوی Pop-up بنام remove وجود دارد که کارش تعیین نوع عملکرد این ابزار برای حذف محو شدگیهای تصویر است. گزینه Gaussian blur باعث میشود که ابزار smart sharpen، عملکردی مشابه Unsharp mask داشته باشد. گزینه lens blur عمکردی بهتر برای شارپ کردن لبه های اجسام دارد. گزینه Motion blur هم برای مواردی مناسب است که علت محو، حرکت سوژه باشد و البته باید جهت حرکت را دقیقا بدانید. بهتر است گزینه more accurate هم همواره انتخاب شود که هر چند سرعت کار را کم میکند اما دقت کار بیشتر خواهد شد.
برای ذخیره نمودن کلیه تنظیمات، از آیکن دیسک که در کنار منوی setting قرار دارد استفاده کنید و برای فراخوانی تنظیمات قبلی نیز از همین منوی setting کمک بگیرید.
در قسمت advanced این ابزار میتوان عمل شارپ کردن را در مناطق تیره یا پرنور تصویر کنترل کرد. با کنترل fade amount امکان تنظیم دقیق میزان شارپنس در مناطق پرنور یا سایه تصویر وجود دارد. دو کنترل دیگر یعنی radius و tonal width برای تنظیم دقیقتر استفاده میشوند.
Creative sharpening (2 یا شارپ کردن خلاقانه
دراین قسمت به دو روش شارپ کردن پیشرفته میپردازیم که کنترل بهتری برای شارپ نمودن اجزای تصویر فراهم میکنند.
Edge sharpening
گاهی ممکن است هدفتان شارپ نمودن لبه های جسم موجود در عکس باشد و نه کل تصویر. در این موارد، نمیتوان از روشهای قبلی استفاده کرد.
برای این منظور، پس از باز کردن تصویرتان، در پالت لایه یک کپی از آن بگیرید. سپس در پالت channel یک کپی از کانال سبز بگیرید( duplicate channel از منو پالت channel). علت اینکه کانال سبز را انتخاب کردیم، این است که در اکثر اوقات اگر به این کانال به طور مجزا نگاه کنید، بیشترین کنتراست بین لبه ها و اطراف میبینید. اما اگر در تصویر خاصی، این موضوع درمورد کانال دیگری صدق کند، همین کار را با آن کانال انجام دهید. حالا از طریق دستور filter > stylize > find edge لبه های اجسام را در تصویر پیدا کنید. در این مرحله شما تعیین میکنید که فرآیند شارپ کردن به کجاها اعمال شود. برای اثرات بهتر و نیز کاهش نویز، کمی این لبهها را محو میکنیم (filter > blur > guassian blur با مقدار radius=2.8 یا کمتر). دراینجا کل این انتخاب را برعکس میکنیم (Image > adjustment > invert ). حالا، با ctrl+L صفحه level را بیاورید و لغزنده ها را طوری تغییر دهید تا لبه های اجسام مطابق میلتان تعیین شوند. پس از خروج از صفحه level ، در حالیکه دکمه ctrl را گرفتهاید، روی کانال آلفا کلیک کنید تا کل این کانال انتخاب شود. سپس همه کانالها را با کلیک روی RGB روشن کنید و کانال green copy را از حالت انتخاب خارج نمایید. سپس فیلتر Unsharp mask را اعمال کنید. با این روش تنها لبههای اجسام در عکس شارپ میشود و نه کل تصویر.
Layer-based sharpening
در تصاویر پرتره، گاها لازم است که موها شارپ شود بدون اینکه تغییری در شارپنس صورت ایجاد شود. در این موارد میتوان از روش زیر استفاده کرد. پس از باز کردن فایل، یک کپی از آن در پالت لایه تهیه کنید (duplicate layer در منوی پالت لایه). سپس روی این لایه جدید شارپنس مورد نیازتان را انجام دهید (از طریق Unsharp mask یا smart sharpen ). حالا از طریق آیکون add vector mask در پایین همین پالت، یک ماسک لایه ایجاد کنید. در نهایت، یک براش نرم انتخاب کنید و با رنگ سیاه، روی قسمتهایی از تصویر که نمیخواهید شارپ شوند، رنگ کنید. بدین ترتیب براحتی میتوانید فرایند شارپنس را به قسمتهایی خاص از تصویر اعمال کنید. مزیت مهم دیگر این روش، قابل برگشت بودن آن است. یعنی با حذف لایه دوم، میتوانید اصل تصویر را در هر زمان بدست آورید.
3- output sharpening : شارپ کردن برای چاپ تصاویر
در مراحل قبلی، همیشه سعی مان بر این بود که از ایجاد هاله دور اجسام در هنگام شارپ کردن حذر کنیم. اما برای چاپ، دیگر این مساله مهم نیست. در واقع اگر تصویری به طور مناسب جهت چاپ شارپ شود، در مانیتور بعلت ایجاد هاله ها، غیر طبیعی به نظر میآید.
برای شارپ کردن مناسب جهت چاپ، نوع چاپ نیز اهمیت دارد. که در ادامه به آن اشاره میکنیم. برای شارپ کردن، طبق معمول یک کپی از لایه در پالت لایه تهیه کنید و حالت blending آنرا روی overlay قرار دهید. سپس روی همین لایه فیلتر filter> others > high pass را اعمال کنید. برای تعیین radius ، دانستن نوع چاپ مهم است. اگر با چاپگرهای جوهر افشان با رزولوشن 300ppi چاپ میکنید، مقدار آنرا روی 3 قرار دهید و اگر از پرینترهای halftone چاپخانهای استفاده میکنید، مقادیر 4 تا 6 مناسب است. مجددا تاکید میکنم که نتیجه این نوع شارپنس در صفحه نمایش غیر طبیعی بنظر میآید اما برای چاپ بسیار مناسب است.
ماخذ:www.akkasee.com