ده نکته مهم در فیلم برداری دیجیتال

شاید خواندن متن خشک و فنی دفترچه های راهنمای دوربین ها راه خوبی برای یادگیری نحوه استفاده از دوربین باشد، ولی چیزی در مورد تکنیک ها و فوت و فنهای کا ر به شما نمی آموزد. در نوشتار زیر ده اصل مهم در فیلم برداری دیجیتال که چکیده کتاب راهنمای ویدئوی دیجیتال است را خدمت شما عرضه میدارم. امیدوارم برای علاقمندان به ویدئوی دیجیتال مفید واقع شود.
پس برای یاد گرفتن آماده باشید، نور، دوربین، حرکت...

1- منابع نور خود را محدود کنید.
چشم و مغز شما می تواند به سرعت با آمیزه ای از شرایط نوری مختلف –نظیر تنگستن، نور روز و فلورسنت – خود را وفق دهد، ولی انجام این کار برای دوربین شما مشکل است. معمولا نورهای فلورسنت لایه ای از رنگ سبز را در تصاویر ایجاد می کنند در حالی که نور تنگستن باعث نارنجی شدن تصویر می شود. نور روز نیز در صورتی که در سایه و یا در نزدیک یک پنجره باز باشید لایه ای از رنگ آبی را در تصاویرایجاد می نماید.
چگونه با تمام این مشکلات برخورد کنیم؟
بهترین راه حل اینست که منابع نوری خود را محدود نمایید و از تنظیم تراز سفیدی دوربین خود برای رفع مشکل نور باقیمانده استفاده نمایید. اگر داخل اتاق یا فضای سرپوشیده با نور کافی از بین پنجره ها و نیز  یک عالمه نور فلورسنت در بالای سرتان هستید، می توانید یا چراغهای فلورسنت را خاموش نمایید و دوربین را برای حالت نور روز تنظیم کنید و یا پرده پنجره ها را بکشید و دوربین را برای نورهای فلورسنت بالای سرتان تنظیم نمایید.
هنگامی که در شرایطی قرار گرفتید که منابع نوری مختلف وجود دارد، اگر نمیتوانید نورها را حذف نمایید، سعی نمایید تنوع آنها را در حد ممکن کاهش دهید وتراز سفیدی دوربین را در شرایط مناسب با وضعیت موجود تنظیم نمایید.

2- لنز خود را در سایه نگهدارید.
هیچ چیز روی تصویر اثر مخربتری نمی گذارد از اینکه نور خورشید مستقیما به جلوی لنز دوربین بتابد. برای انکه تصوری از وضعیت پیش آمده داشته باشید، شرایطی را که هنگام بیرون آمدن از سالن سینمای تاریک به محیط باز و نور خورشید پیش می آید در نظر بگیرید. همه چیز درخشندگی آزار دهنده ای دارد. اگر از چشمهای دوربین تان حفاظت نکنید این وضعیت برای آن نیز رخ خواهد  داد!.
بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد فلیرFlare در لنز دوربین (ایجاد نقطه یا هاله ای درخشنده در تصویر در مقابل نور زیاد) استفاده از درپوشهای مخصوصی است که سازنده همان نوع دوربین در اختیار شما قرار می دهد. اگر چنین ابزاری برای دوربینتان در اختیار ندارید و یا اگر در دوربین شما برای نصب حلقه روی لنز راهی پیش بینی نشده است، می توانید از دستتان برای ایجاد سایه روی لنز برای جلوگیری از اشعه ازاردهنده خورشید استفاده نمایید. اما اگر از سه پایه برای فیلمبرداری استفاده نمی کنید این کار مشکل خواهد بود.

 یکی دیگر از راههای حل این مشکل استفاده از flare buster است که برای دوربین هایی که نمی توان روی لنز آنها حلقه نصب نمود مناسب است. این ابزار روی محل نصب چراغ ویدئومتصل می شود و با استفاده از بازوی قابل انعطاف آن در مقابل لنز قرار می گیرد. این وسیله نه تنها به کاهش فلیر کمک می کند، بلکه از آن می توان برای اتصال فیلترها، انعکاس دهنده ها و نگه داشتن اشیاء کوچک برای فیلمبرداری ماکرو از آنها استفاده نمود.

3- نور پشت سوژه را خاموش نمایید.
یکی از اشتباهات رایج در بین تازه کاران فیلمبرداری ویدئویی فیلمبرداری از سوژه ای است که در پشت آن نور وجود دارد. معمولا این شرایط در حالتی ایجاد می شود که در حال دنبال کردن سوژه متحرک یا پن کردن دوربین یک زمینه روشن وارد کادر فیلمبرداری می شود. ناگهان همه چیز در جلوی صحنه (شامل سوژه) تاریک می شود. چون سیستم تنظیم نور دوربین تحت تاثیر آسمان روشن یا نور وارد شده از پنجره قرار می گیرد و برای آن نور تنظیم می شود.
سه راه حل ساده برای رفع این مشکل وجود دارد:
- استفاده از یک  بازتاب دهنده یا پروژکتور برای روشن کردن سوژه.
- قفل کردن نور دوربین روی نور سوژه طوری که هنگام وارد شدن زمینه روشن در کادر تنظیم نور عوض نشود.
- بطور کلی پرهیز از قرار گرفتن در این شرایط .
استفاده از بازتاب دهنده ها و نورهای پروژکتور در شرایطی از نور زمینه مناسب است که شما بخواهید برای فائق آمدن بر نور زمینه سوژه را تا حد زیادی روشن نمایید.

 در این تصاویر زمینه روشن در تصویر نشان داده شده است. در تصویر اول دوربین نور را بر اساس نور پنجره تنظیم نموده است که باعث تاریک شده سوژه شده است. در تصویر دوم نور روی زمینه قفل شده است ولی برای جبران کم نوری سوژه از نور پروژکتور استفاده شده و نور آن به حد تعادل رسیده است.

اگر نیازی به ثبت صحنه پشت سوژه ندارید و فقط می خواهید سوژه مورد نظر را بگیرید، جبران نوری دوربین تان را روی مقادیر (+1) یا (+1.5) قرار دهید.. یک حقه دیگر نیز این است که نور دوربین را روی سوژه قفل نمایید و بدون در نظر گرفتن تغییرات نوری در زمینه فیلم برداری نمایید.
فراتر از این کارها، یاد بگیرید که از قبل شرایط نوری زمینه تصویر را تخمین بزنید و اگر می توانید از ایجاد آن دوری نمایید و اگر نمی توانید بهترین راه حل آن را از قبل در نظر گرفته و برای رفع آن آماده باشید.

4- اول نوار ویدئو را سیاه کنید!
"کدزمانی" (timeCode)  زبان ویدئو است. این کد زمانی سیستمی است که دوربین شما برای نسبت دادن یک شماره منحصر به فرد به هر فریم از فیلمی که می گیرید از آن استفاده می کند و شما را قادر می سازد که بطور دقیق سکانس هایتان را ثبت نموده و بعدا براحتی آن سکانس طلائی را که می خواهید پیدا نمائید، بدون آنکه انقدر فیلم را عقب و جلو ببرید که یا فیلم یا دوربین تان بسوزد !! کد زمانی کامل برای بسیاری از وسایل ویرایش ویدئویی به منظور پردازش دسته ای (Batch Processing)  نیز لازم است. حتی اگر وسیله ای که اکنون برای ویرایش ویدئویتان استفاده می کنید نیازی به کد زمانی کامل ندارد، ممکن است اگر بخواهید از نرم افزاری مثل iMovie مخصوص اپل استفاده نمائید نیاز به آن خواهید داشت (نظیر نرم افزار Adobe Premiere ).
بهترین راه برای این که کد زمانی را داشته باشید این است ک هیچ گاه هنگامی که مانیتور دوربین صفحه آبی نشان می دهد شروع به فیلم برداری نکنید. (بعضی از دوربین ها از صفحه سیاه به جای این حالت استفاده می کنند). اگر شما با یک صفحه آبی شروع به فیلم برداری کنید، اگر حتی در میانه نوار نیز باشید کد زمانی شما از صفر شروع خواهد شد. به این حالت کد زمانی مقطوع یا شکسته می گوییم. چیزی که شما به آن نیاز دارید فیلم پیوسته بدون قطع شدگی در فیلم می باشد که در این حالت عدد کد زمانی به هر فریم نسبت داده می شود و در میانه فیلم هنگام آغاز سکانس بعدی دوباره از صفر شروع نمی شود.
به علت این که کد زمانی پیوسته اهمیت حیاتی دارد گاهی اوقات فیلم برداران حرفه ای قبل از شروع فیلم برداری و رفتن به محل،  نوار ویدئویی خود را اصطلاحا سیاه می کنند. یعنی نوار ویدئویی نو را درون دوربین ویدئویی گذارده و درپوش لنز را روی آن قرار می دهند، دکمه رکورد (ضبط) دوربین را در محیطی کاملا ساکت فشار می دهند و اجازه می دهند که فیلم تا آخر آن بچرخد. سپس فیلم را به اول بر می گردانند و روی آن برچسب می زنند، اکنون فیلم برای کار آماده است. در چنین شرایطی هیچ مهم نیست در طی فیلم برداری چه اتفاقی می افتد، کد زمانی تا انتهای فیلم بطور پیوسته باقی می ماند.

5- وابستگی خود را به میکروفون سرخود دوربین کم کنید.
هرجا که ممکن است برای ضبط صدا در حین فیلم برداری از یک میکروفون خارجی  بی سیم یا با سیم استفاده نمایید. با میل خود برای  رفتن از راه راحتتر و استفاده از میکروفون سرخود دوربین مبارزه نمایید. نه تنها میکروفون سرخود شما کیفیت کمتری از یک میکروفون خارجی خوب دارد، بلکه نویزهای مکانیزم مکانیکی دوربین را نیز ضبط می نماید.
 

بله، گاهی اوقات شما مجبورید از میکروفون سرخود دوربین تان استفاده نمایید، ولی هر جا می توانیداز یک میکروفون بی سیم یا با سیم  دستی نظیر آنچه اینجا نشان داده شده است استفاده نمایید.

اگر استفاده از میکروفون بی سیم یا دستی در شرایط فیلم برداری تان غیر ممکن است، برای ضبط صدا میکروفونی را روی محل نصب وسایل جانبی دوربین نصب نمایید. بعضی از تولید کنندگا ن به این منظور میکروفون های جانبی خاصی را تولید می کنند. هر چند در چنین شرایطی کیفیت صدا به خوبی آنچه با یک میکروفون یقه ای در مصاحبه یا میکروفون استودیویی ی پایه دار در سخنرانی به دست می آید نیست، ولی در مقایسه با صدای میکروفون سرخود دوربین که صدای موتور دوربین نیز در آن شنیده می شود بسیار بهتر است.

6-از تک پایه استفاده کنید.
وقتی به فیلم برداری ویدئویی فکر می کنید، احتمالا بیشتر شما به ثبت حرکت یعنی گرفتن فیلم کسی یا چیزی که در حال حرکت است می اندیشید. البته همینطور است. معمولا کسی از یک گل ساکن درون گلدان فیلم نمی سازد. بنابر این اگر اساس ویدئو حرکت است، پس چرا آدم از دیدن خیلی از فیلم های ویدئویی خانگی سرگیجه می گیرد؟!
مشکل از اینجاست که بیشتر هواخواهان DV نمی دانند که چگونه فیلم بگیرند! به عبارت دیگر نمی دانند که این سوژه است که باید حرکت کند نه دوربین!!
این اشتباه بخصوص در فیلم برداری از صحنه های پرتحرک بیشتر رایج است. مثلا در هنگامی که فیلم بردار دوربین را روی دست گرفته و از یک اتفاق ورزشی همانند فوتبال فیلم می گیرد. واضح است که شما مجبورید دوربین را حرکت دهید، وگرنه شاید هرگز نتوانید بازی را درکادر دوربین داشته باشید! اما اینکه چگونه دوربین را حرکت دهید مهم است. فوت کوزه گری در اینجاست!
بیشتر حرفه ایها در چنین حالاتی دوربین را روی سه پایه می گذارند. برای گرفتن تصاویربدون لرزش هیچ چیزی مناسبتر از یک سه پایه محکم و ساکن با سر متحرک نیست. اما ممکن است این کار برای بیشتر حالاتی که شما با آن مواجه هستید مناسب نباشد. در واقع بیشتر مردم حمل یک سه پایه سنگین و بزرگ را برای استفاده با یک دوربین ظریف و سبک بر نمی تابند.
حلال این مشکلات چیزی نیست جز یک وسیله ساده، جمع و جور و بسیار موثر بنام monopod یا بقول من "تک پایه"! این وسیله در واقع یک سه پایه دوربین ولی با یک پایه است. چیزی شبیه به یک میله که سر آن ابزار اتصال دوربین و حرکت آن نصب شده باشد. با وجود سادگی حمل و نقل و جمع وجوری، تک پایه وسیله ای عالی برای ثابت کردن تصاویر می باشد. با این وسیله فیلم برداری شما هنگام دنبال کردن یک سوژه متحرک به سرعت بهبود می یابد.
و به علاوه، هنگامی که فیلم برداری تان پایان یافت، یک وسیله شیک یک لنگه در دست دارید که می توانید مثل یک عصا از آن در حال قدم زدن در کنار ساحل، همراه با اواز مرغان ماهی خوار، زیر تلاءلوء طلائی خورشید د رحالی که امواج دریا گاهی سرخوشانه دستی به روی پای شما می کشد

7-از نور پردازیهای ارزان قیمت بهره ببرید.
نور افکنهای قدرتمند ویدئویی برای استفاده در فضای بسته و در نزدیکی پریز برق مناسب است، ولی هنگامی که شما در هوای آزاد هستید چندان مناسب نیست. لامپ های کوچک روی دوربین شما نیز ممکن است در شرایط اضطراری بکار آید ولی می تواند باتری دوربین شما را خیلی سریع خالی نماید.
وقتی که دست مهربان طبیعت نور کافی در روز در اختیار شما می گذارد، چرا با استفاده از منعکس کننده ها از این لطف و مهربانی برای روشن کردن سوژه خود استفاده نکنیم؟ شما می توانید از دیسکهای روشن کننده تاشو آماده و یا صفحاتی که خودتان با استفاده از مقوای سفید برقی یا فویل الومینیومی و یا مواد دیگر که هر کدام خاصیتی متفاوت دارد به این منظور استفاده نماید. این صفحات را می توان با دست نگه داشت و یا روی یک پایه یا جایگاه قرار داد.

اگر بودجه خرید صفحات اماده برای این کار در اختیار ندارید می توانید به فروشگاههای لوازم التحریر مراجعه نموده و دو صفحه مقوای سفید تهیه نمایید. هر چند این صفحات تاشو نیستند ولی کار بازتاب نور و پخش کردن آنها را بخوبی انجام خواهند داد.

8- با فریب دادن دوربینتان زمینه تصویر را مات کنید.
آیا تا بحال به این فکر کرده اید که چگونه پس زمینه شلوغ تصویر را مات کنید و جلوی انحراف تمرکز از سوژه اصلی را بگیرید؟ در عکاسی، می توان به سادگی دوربین را در مد اولویت دیافراگم قرار داد و با تغییر فاصله کانونی به این حالت دست یافت. ولی مشکل در فیلمبرداری این است که شما همانند دوربین عکاسی نمی توانید با سرعت شاتر بازی کنید.
پس راه حل چیست؟ دوربین تان با افزودن یک فیلترتراکم خنثی ND (neutral density)  گول بزنید تا دیافراگمش را باز کند (بدون دست زدن به سرعت شاتر). این فیلترها در تراکم های مختلفی (از یک تا چهار f) وجود دارند. هر چه فیلتر تاریک تر باشد، دیافراگم بازتر می شود و در نتیجه پس زمینه مات تر می شود.
اگر تمایلی برای خرید این وسیله اضافی که ممکن است کاربرد زیادی هم نداشته باشد ندارید می توانید از یک فیلتر پولاریزه نیز به این منظور استفاده نماید. معمولا فیلتر های پولاریزه دارای تراکم حدود دو گام f می باشند.

9- با یک فروشگاه ابزار آلات فروشی دوست شوید!
خرید یونیتهای نور پردازی نقطه ای، پایه های نور افکن، لوزم پشت صحنه، و نگه دارنده های وسایل مختلف ممکن است از قیمت خود دوربین شما فراتر رود. قبل از این که ته جیب هایتان را در مغازه های فروش وسایل فیلمبرداری ویدئویی بتکانید گشتی در فروشگاههای فروش ابزار الات بزنید و با فروشندگان آن دوست شده و مشورت کنید.
شما می توانید نور افکن ویدئویی تان را با نورافکن مخصوص فروشگاهها، لوله های PVC، و گیره های چوب با قیمتی بسیار پایینتر از نورافکن های مخصوص این کار بسازید. فقط کافی است کمی ابتکار به خرج دهید.

10- به سینما بروید و تلویزیون نگاه کنید.
ارزانترین راه آموختن این است که مقابل تلویزیو ن بنشینید و ببینید که حرفه ایهای این کار چگونه صحنه ها را به تصویر می کشند. هنگامی که می خواهید کار دیگران را تجزیه و تحلیل کنید، خواهید دید که اساس فیلم سازی خوب عبارت است از: نورپردازی قوی، صدای واضح، و قطع سکانس های ساده و به موقع.
توجه نمایید که سکانس ها چقدر طول می کشد، محل قرارگرفتن دوربین کجاست و کارگردان چگونه فیلم را تدوین نموده است. همواره یک قلم و کاغذ دم دست داشته باشید و نکته  های جالب در هر مورد را یادداشت نمایید تا بعدا بتوانید آنها را به خاطر آورده و امتحان کنید.

سخن آخر
همانند خیلی چیزهای دیگر در زندگی، سختی کار روی یک برنامه ویدئویی آموزشی یا فیلمبرداری یک جشن تولد، هنگامی که رموز کار را بدانید بسیار آسانتر خواهد شد. هنوز ترفندهای زیادی وجود دارد که باید بیاموزید، اما این ده نکته ممکن است کمی شما را راه بیندازد.

نوشته Derrick Story, نویسنده کتاب "راهنمای جیبی ویدئوی دیجیتال"- ترجمه محمدرضا شهبازی

ماخذ:www.akkasee.com